تست شنوایی سنجی (ادیومتری)

شنوایی سنجی یکی از مهم‌ترین روش‌های بررسی سلامت گوش و تشخیص مشکلات شنوایی است. این فرآیند با استفاده از دستگاه‌های ویژه انجام شده و به شناسایی میزان و نوع کم‌شنوایی کمک می‌کند. کاهش شنوایی می‌تواند تأثیرات منفی بر کیفیت زندگی و توانایی برقراری ارتباط داشته باشد. ادیومتری کلینیک سمعک شمس به عنوان یکی از اصلی‌ترین روش‌های ارزیابی شنوایی، به تشخیص مشکلاتی مانند کم‌شنوایی مادرزادی، ناشی از افزایش سن یا عوامل محیطی کمک می‌کند. انجام منظم سنجش شنوایی می‌تواند از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کرده و راهکارهای درمانی مناسب را در اختیار افراد قرار دهد.

شنوایی سنجی چیست و چرا اهمیت دارد؟

شنوایی سنجی یک فرآیند تخصصی برای بررسی میزان شنوایی و تشخیص مشکلات احتمالی گوش است. این آزمایش با استفاده از دستگاه‌های پیشرفته انجام می‌شود و به تعیین شدت و نوع کم‌شنوایی کمک می‌کند. ادیومتری یکی از روش‌های استاندارد در این زمینه است که برای ارزیابی شنوایی در کودکان و بزرگسالان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اهمیت سنجش شنوایی در این است که کاهش قدرت شنوایی می‌تواند بر کیفیت زندگی، مهارت‌های ارتباطی و حتی سلامت روانی افراد تأثیر منفی بگذارد. تشخیص زودهنگام مشکلات گوش با استفاده از روش‌های مختلف شنوایی سنجی، امکان مدیریت و درمان مؤثرتر را فراهم می‌کند. به‌ویژه نوزادان، سالمندان و افرادی که در محیط‌های پر سر و صدا کار می‌کنند، نیاز بیشتری به ادیومتری و بررسی‌های دوره‌ای دارند.

با انجام ارزیابی شنوایی در زمان مناسب، می‌توان از پیشرفت مشکلات جلوگیری کرد و در صورت نیاز، راهکارهایی مانند سمعک یا سایر روش‌های درمانی را در نظر گرفت.

اهمیت انجام تست شنوایی

سنجش شنوایی نقش مهمی در حفظ سلامت گوش و جلوگیری از کم‌شنوایی دارد. انجام شنوایی سنجی به‌طور منظم می‌تواند به تشخیص زودهنگام مشکلات شنوایی کمک کند و از پیشرفت آن جلوگیری نماید.

این ارزیابی شنوایی به‌ویژه برای نوزادان و کودکان اهمیت بالایی دارد، زیرا مشکلات شنوایی در این دوره می‌تواند بر رشد گفتار و توانایی یادگیری تأثیر منفی بگذارد. همچنین، افرادی که در معرض صداهای بلند قرار دارند یا سابقه خانوادگی کم‌شنوایی دارند، باید به‌طور منظم ادیومتری انجام دهند. تشخیص به‌موقع با استفاده از روش‌های مدرن سنجش شنوایی، امکان بهره‌گیری از درمان‌های مؤثر را فراهم کرده و از مشکلات ارتباطی جلوگیری می‌کند.

چه کسانی باید تست شنوایی سنجی انجام دهند؟

انجام شنوایی سنجی برای گروه‌های مختلفی از افراد ضروری است. نوزادان و کودکان باید در ماه‌های اولیه زندگی تحت ارزیابی شنوایی قرار بگیرند تا در صورت وجود مشکلات مادرزادی، مداخلات لازم انجام شود.

سالمندان نیز در معرض خطر کاهش شنوایی ناشی از افزایش سن هستند و باید به‌صورت دوره‌ای سنجش شنوایی را انجام دهند. همچنین، افرادی که در محیط‌های پر سر و صدا کار می‌کنند، مانند کارگران صنعتی، موسیقی‌دانان و سربازان، در معرض خطر کاهش شنوایی قرار دارند و نیاز به ادیومتری منظم دارند. هر فردی که احساس کاهش شنوایی، زنگ زدن گوش یا مشکلات ارتباطی دارد، باید برای شنوایی سنجی به یک متخصص مراجعه کند.

انواع تست شنوایی سنجی (ادیومتری)

شنوایی سنجی شامل مجموعه‌ای از آزمایش‌های دقیق است که برای بررسی میزان و نوع کم‌شنوایی استفاده می‌شود. این تست‌ها بسته به شرایط فرد، سن و علائم شنوایی متفاوت هستند. برخی از مهم‌ترین روش‌های ادیومتری و ارزیابی شنوایی شامل شنوایی سنجی تون خالص (PTA)، ادیومتری گفتاری، آزمایش‌های هوایی و استخوانی، و تست‌های تشخیصی پیشرفته مانند ABR، OAE و تمپانومتری هستند که در ادامه بررسی خواهند شد.

• شنوایی سنجی تون خالص (PTA)

شنوایی سنجی تون خالص (Pure Tone Audiometry – PTA) یکی از رایج‌ترین و دقیق‌ترین روش‌های سنجش شنوایی است که برای ارزیابی شنوایی در افراد مختلف، از کودکان تا بزرگسالان، به کار می‌رود. در این آزمایش، فرد در یک محیط آکوستیک قرار گرفته و از طریق هدفون، صداهایی با فرکانس‌ها و شدت‌های مختلف دریافت می‌کند. سپس باید اعلام کند که در چه سطحی قادر به شنیدن صداهاست.

ادیومتری تون خالص اطلاعات دقیقی درباره میزان و نوع کم‌شنوایی ارائه می‌دهد. این تست می‌تواند مشخص کند که آیا فرد دچار کم‌شنوایی حسی-عصبی، انتقالی یا ترکیبی است. نتایج آزمایش در قالب یک نمودار به نام ادیوگرام نمایش داده می‌شود که نشان‌دهنده حساسیت شنوایی فرد در فرکانس‌های مختلف است.

انجام شنوایی سنجی تون خالص به تشخیص زودهنگام مشکلات شنوایی کمک کرده و امکان برنامه‌ریزی برای درمان مناسب، مانند استفاده از سمعک یا سایر روش‌های مدیریت کم‌شنوایی، را فراهم می‌کند.

• ادیومتری گفتاری (Speech Audiometry)

ادیومتری گفتاری (Speech Audiometry) یکی از مهم‌ترین روش‌های سنجش شنوایی است که توانایی فرد در درک و تشخیص گفتار را ارزیابی می‌کند. برخلاف شنوایی سنجی تون خالص که تنها توانایی شنیدن صداهای خالص را بررسی می‌کند، این تست میزان درک گفتار در شرایط مختلف را می‌سنجد.

در این آزمایش، فرد باید کلماتی را که با شدت‌های مختلف پخش می‌شوند، تکرار کند. نتایج در قالب دو معیار اصلی اندازه‌گیری می‌شوند:

1. آستانه دریافت گفتار (SRT) که کمترین سطحی است که فرد می‌تواند گفتار را تشخیص دهد.
2. امتیاز تشخیص گفتار (SDS) که درصد کلماتی را که فرد می‌تواند به‌درستی درک کند، نشان می‌دهد.

این نوع ارزیابی شنوایی برای تشخیص کم‌شنوایی، بررسی اثرات آن بر توانایی ارتباطی فرد و تعیین میزان نیاز به سمعک یا سایر روش‌های توانبخشی شنوایی بسیار مفید است.

• آزمایش ادیومتری هوایی و استخوانی

ادیومتری هوایی و استخوانی دو روش اصلی برای شنوایی سنجی و تعیین نوع و شدت کم‌شنوایی هستند. در ادیومتری هوایی، صداها از طریق هدفون یا بلندگو مستقیماً به گوش فرد ارسال می‌شوند تا میزان شنوایی از طریق مجرای گوش و پرده گوش بررسی شود. این روش معمولاً در کنار سنجش شنوایی تون خالص (PTA) استفاده می‌شود تا میزان افت شنوایی مشخص شود.

در مقابل، ادیومتری استخوانی با استفاده از یک ارتعاش‌ساز که روی استخوان ماستوئید (پشت گوش) قرار می‌گیرد، انجام می‌شود. در این روش، صدا مستقیماً به حلزون گوش منتقل شده و شنوایی فرد بدون تأثیر پرده گوش و گوش میانی بررسی می‌شود.

مقایسه نتایج این دو تست در ارزیابی شنوایی کمک می‌کند تا مشخص شود که کاهش شنوایی ناشی از مشکلات گوش میانی است (کم‌شنوایی انتقالی) یا مربوط به ساختارهای داخلی گوش (کم‌شنوایی حسی-عصبی).

تفاوت بین ادیومتری هوایی و استخوانی

ادیومتری هوایی و استخوانی دو روش متفاوت در شنوایی سنجی هستند که هدف آن‌ها تشخیص نوع کم‌شنوایی است. در ادیومتری هوایی، صدا از طریق مجرای گوش به پرده گوش و استخوان‌های گوش میانی منتقل می‌شود، در حالی که در ادیومتری استخوانی، صدا از طریق ارتعاش مستقیم استخوان جمجمه به حلزون گوش می‌رسد.

تفاوت اصلی این دو روش در این است که سنجش شنوایی هوایی نشان‌دهنده سلامت کل سیستم شنوایی است، اما ارزیابی شنوایی استخوانی مستقیماً وضعیت گوش داخلی را بررسی می‌کند. مقایسه این دو تست به پزشک کمک می‌کند تا کم‌شنوایی انتقالی و حسی-عصبی را از هم تفکیک کند.

• تست های تشخیصی پیشرفته

علاوه بر روش‌های معمول شنوایی سنجی، تست‌های تشخیصی پیشرفته‌ای برای بررسی دقیق‌تر وضعیت شنوایی و عملکرد گوش داخلی وجود دارند. این تست‌ها شامل ادیومتری پاسخ ساقه مغز (ABR)، ارزیابی شنوایی با انتشار صوتی گوش (OAE)، سنجش شنوایی با ویدئونیستاگموگرافی (VNG) و تست تمپانومتری هستند که به تشخیص مشکلات پیچیده گوش کمک می‌کنند.

• تست شنوایی ABR (Auditory Brainstem Response)

شنوایی سنجی ABR یکی از دقیق‌ترین روش‌های ارزیابی شنوایی است که عملکرد مسیرهای شنوایی از گوش داخلی تا ساقه مغز را بررسی می‌کند. این تست به‌ویژه در تشخیص مشکلات شنوایی نوزادان، کودکان و افرادی که قادر به همکاری در تست‌های معمول ادیومتری نیستند، کاربرد دارد.

در این روش، الکترودهایی روی سر بیمار قرار گرفته و پاسخ‌های الکتریکی مغز به صداهای پخش‌شده از طریق هدفون ثبت می‌شوند. این پاسخ‌ها نشان می‌دهند که آیا سیگنال‌های شنوایی به‌درستی از گوش به مغز منتقل می‌شوند یا خیر.

سنجش شنوایی با ABR در مواردی مانند کم‌شنوایی عصبی، تومورهای عصبی شنوایی (نوروم آکوستیک) و مشکلات ساقه مغز به کار می‌رود. از آنجایی که این تست نیازی به همکاری فعال بیمار ندارد، برای شنوایی سنجی نوزادان و افراد دارای ناتوانی‌های ارتباطی بسیار مفید است.

• تست OAE (Otoacoustic Emissions)

تست OAE یا انتشار صوتی گوش، یکی از روش‌های غیرتهاجمی و سریع برای ارزیابی شنوایی است که عملکرد سلول‌های مویی حلزون گوش را بررسی می‌کند. این سلول‌ها نقش مهمی در دریافت و انتقال صدا دارند و در صورت آسیب، منجر به کم‌شنوایی حسی-عصبی می‌شوند.

در این روش، یک پروب کوچک در داخل گوش قرار داده شده و صداهایی با شدت کم پخش می‌شود. گوش داخلی به این صداها واکنش نشان داده و امواجی را تولید می‌کند که توسط دستگاه ثبت می‌شوند. عدم وجود این امواج می‌تواند نشان‌دهنده کم‌شنوایی یا آسیب گوش داخلی باشد.

شنوایی سنجی OAE به‌طور گسترده در غربالگری نوزادان برای تشخیص زودهنگام مشکلات شنوایی استفاده می‌شود. همچنین، این روش در بررسی آسیب‌های ناشی از نویزهای بلند، نظارت بر وضعیت شنوایی در بیماران خاص و ارزیابی اثربخشی درمان‌های کم‌شنوایی کاربرد دارد.

• تست VNG (Videonystagmography)

سنجش شنوایی با تست VNG یکی از روش‌های تخصصی برای بررسی عملکرد سیستم تعادلی گوش داخلی است. این تست معمولاً برای افرادی که دچار سرگیجه، عدم تعادل یا مشکلات تعادلی ناشی از اختلالات گوش داخلی هستند، انجام می‌شود.

در طی این آزمایش، فرد عینکی مخصوص با حسگرهای مادون‌قرمز را بر چشم خود قرار داده و حرکات غیرطبیعی چشم (نیستاگموس) هنگام انجام حرکات خاص ثبت می‌شود. این حرکات می‌توانند نشان‌دهنده مشکلات عصب شنوایی، گوش داخلی یا ارتباط بین گوش و مغز باشند.

شنوایی سنجی و تعادل‌سنجی با VNG می‌تواند در تشخیص بیماری‌هایی مانند سرگیجه وضعیتی خوش‌خیم، التهاب عصب دهلیزی و بیماری منییر مفید باشد. این تست به همراه دیگر روش‌های ادیومتری و ارزیابی شنوایی، به پزشکان کمک می‌کند تا علت اصلی مشکلات تعادلی را شناسایی و راهکارهای درمانی مناسب را ارائه دهند.

• تست تمپانومتری (Tympanometry)

شنوایی سنجی تمپانومتری یک روش تخصصی برای ارزیابی شنوایی و بررسی سلامت گوش میانی است. این تست به تشخیص مشکلاتی مانند وجود مایع در گوش میانی، پارگی پرده گوش، عفونت‌های گوش و اختلال در عملکرد شیپور استاش کمک می‌کند.

در این روش، یک پروب کوچک در داخل مجرای گوش قرار داده شده و تغییرات فشار هوا در گوش ایجاد می‌شود. این تغییرات باعث حرکت پرده گوش شده و واکنش آن ثبت می‌شود. نتایج تست در قالب یک نمودار به نام تمپانوگرام نمایش داده می‌شود که نشان‌دهنده وضعیت عملکرد گوش میانی است.

ادیومتری تمپانومتری معمولاً همراه با تست‌های دیگر سنجش شنوایی انجام می‌شود تا اطلاعات کاملی درباره سلامت گوش ارائه دهد. این روش به‌ویژه برای کودکان، افراد مبتلا به عفونت‌های مکرر گوش و کسانی که دچار افت شنوایی انتقالی هستند، کاربرد دارد.

شنوایی سنجی در کودکان و نوزادان

شنوایی سنجی در نوزادان و کودکان یکی از مهم‌ترین اقدامات برای تشخیص زودهنگام مشکلات شنوایی و جلوگیری از تأثیرات منفی آن بر رشد گفتار و ارتباطات اجتماعی است. ادیومتری در این گروه سنی معمولاً با روش‌های غیرتهاجمی مانند ارزیابی شنوایی با تست OAE و ABR انجام می‌شود که نیازی به همکاری کودک ندارند.

غربالگری شنوایی نوزادان معمولاً در روزهای اول پس از تولد انجام شده و در صورت تشخیص مشکل، آزمایش‌های تکمیلی برای تعیین میزان و نوع کم‌شنوایی صورت می‌گیرد. سنجش شنوایی منظم در کودکان می‌تواند به تشخیص مشکلات شنوایی مادرزادی، عفونت‌های گوش میانی و سایر اختلالات مرتبط کمک کند.

تشخیص و درمان زودهنگام مشکلات شنوایی، تأثیر بسزایی در رشد گفتاری و شناختی کودک دارد. بنابراین، مراجعه به مراکز تخصصی شنوایی سنجی و انجام تست‌های دوره‌ای برای اطمینان از سلامت شنوایی کودکان توصیه می‌شود.

علائم کاهش شنوایی در کودکان بر اساس سن

ارزیابی شنوایی نوزادان و کودکان در سنین مختلف بسیار حائز اهمیت است، زیرا کاهش شنوایی در هر مرحله رشدی می‌تواند بر توانایی‌های گفتاری، یادگیری و ارتباطات اجتماعی کودک تأثیر بگذارد. علائم کم‌شنوایی بسته به سن کودک متفاوت است و آگاهی از این علائم می‌تواند به تشخیص زودهنگام و سنجش شنوایی کمک کند.

• از تولد تا ۴ ماهگی

در این دوره، نوزادان باید نسبت به صداهای بلند واکنش نشان داده و به صداهای آشنا، مانند صدای مادر، توجه کنند. یکی از نشانه‌های هشداردهنده در شنوایی سنجی نوزادان این است که کودک به صداهای محیطی واکنشی نشان نمی‌دهد یا هنگام شنیدن صدای بلند، دچار رفلکس ترس نمی‌شود.

نوزادان معمولاً در این سن با صداهای آرام می‌شوند و هنگام صحبت با آن‌ها، توجه بیشتری نشان می‌دهند. اگر نوزاد در این دوره به صداها واکنش نشان ندهد، ارزیابی شنوایی تخصصی با تست OAE یا ABR توصیه می‌شود.

تشخیص زودهنگام کم‌شنوایی در این سن می‌تواند تأثیر بسزایی در رشد زبانی کودک داشته باشد. بنابراین، انجام تست‌های ادیومتری اولیه و پیگیری نتایج توسط متخصص سنجش شنوایی بسیار مهم است.

• ۴ تا ۹ ماهگی

در این بازه سنی، نوزادان باید به صداهای مختلف واکنش نشان داده، سر خود را به سمت منبع صدا بچرخانند و شروع به تولید صداهای نامفهوم مانند “با-با” یا “دا-دا” کنند. عدم واکنش به صداهای اطراف، یکی از علائم هشداردهنده‌ای است که نیاز به بررسی تخصصی شنوایی سنجی دارد.

اگر کودک به صدای والدین یا اسباب‌بازی‌های صدا‌دار واکنشی نشان ندهد، ممکن است نشانه‌ای از مشکلات سنجش شنوایی باشد. همچنین، کودکانی که در این سن به صداهای بلند واکنش نشان می‌دهند اما قادر به تشخیص صداهای آرام یا گفتاری نیستند، ممکن است دچار کم‌شنوایی ملایم باشند که نیازمند ارزیابی شنوایی دقیق‌تری است.

ادیومتری و تست OAE یا ABR در این مرحله می‌تواند وضعیت شنوایی کودک را مشخص کند و در صورت نیاز، اقدامات درمانی یا توانبخشی زودهنگام آغاز شود.

• ۹ تا ۱۵ ماهگی

در این سن، کودکان معمولاً شروع به تقلید صداها، گفتن کلمات ساده مانند “ماما” و “بابا”، و واکنش به اسم خود می‌کنند. اگر کودک به صداهای اطراف توجه نشان ندهد، کلمات جدید یاد نگیرد یا در برقراری ارتباط صوتی تأخیر داشته باشد، ممکن است به شنوایی سنجی نیاز داشته باشد.

یکی دیگر از نشانه‌های مهم در این دوره، عدم پاسخگویی کودک به دستورات ساده مانند “بیا اینجا” است. این می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات ارزیابی شنوایی باشد. برخی کودکان با کاهش شنوایی ممکن است به صداهای بلند واکنش نشان دهند اما قادر به تشخیص صداهای گفتاری آرام‌تر نباشند.

ادیومتری گفتاری و تست‌های تخصصی سنجش شنوایی می‌توانند میزان و نوع کم‌شنوایی را در این سن مشخص کنند. تشخیص و مداخله زودهنگام در این مرحله می‌تواند از تأخیر در رشد زبانی و مشکلات ارتباطی کودک جلوگیری کند.

• ۱۵ تا ۲۴ ماهگی

در این بازه سنی، کودکان باید بتوانند کلمات بیشتری را یاد بگیرند، دستورات ساده را اجرا کنند و جملات کوتاه دو کلمه‌ای بگویند. تأخیر در گفتار، عدم واکنش به صداهای اطراف یا ناتوانی در تقلید کلمات جدید، می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات شنوایی سنجی باشد.

کودکانی که دچار کم‌شنوایی هستند، ممکن است بیشتر از نشانه‌های بصری برای ارتباط استفاده کنند یا به جای شنیدن و تقلید، به حرکات اشاره‌ای متکی باشند. اگر کودک در این سن قادر به تشخیص صدای والدین از دیگران نباشد، باید حتماً تحت ارزیابی شنوایی قرار گیرد.

در این مرحله، تست‌های ادیومتری گفتاری و تمپانومتری می‌توانند میزان کم‌شنوایی و عملکرد گوش میانی را بررسی کنند. سنجش شنوایی زودهنگام و اقدامات درمانی مناسب می‌تواند به رشد زبانی و اجتماعی کودک کمک کرده و از مشکلات ارتباطی در آینده جلوگیری کند.

روش های شنوایی سنجی در نوزادان و کودکان

شنوایی سنجی در نوزادان و کودکان با استفاده از روش‌های غیرتهاجمی و پیشرفته انجام می‌شود تا مشکلات شنوایی در سریع‌ترین زمان ممکن تشخیص داده شوند. دو روش رایج برای ارزیابی شنوایی نوزادان، تست OAE و ABR هستند که امکان بررسی دقیق عملکرد گوش داخلی و مسیرهای عصبی شنوایی را فراهم می‌کنند.

• تست OAE در نوزادان

تست OAE (Otoacoustic Emissions) یکی از روش‌های اصلی شنوایی سنجی در نوزادان است که عملکرد سلول‌های مویی خارجی در حلزون گوش را بررسی می‌کند. این سلول‌ها هنگام دریافت صدا، امواج صوتی کوچکی تولید می‌کنند که با دستگاه‌های حساس قابل اندازه‌گیری است.

در این آزمایش، یک پروب کوچک داخل کانال گوش نوزاد قرار داده می‌شود و صداهای ضعیفی ارسال می‌گردد. در صورت سالم بودن گوش داخلی، پژواک این صداها ثبت شده و نشان‌دهنده ارزیابی شنوایی طبیعی است. اگر پاسخ مناسبی دریافت نشود، احتمال کم‌شنوایی وجود دارد و تست‌های تکمیلی مانند ABR توصیه می‌شود.

این تست سریع، بدون درد و غیرتهاجمی است و معمولاً به عنوان بخشی از غربالگری شنوایی نوزادان در بیمارستان‌های زایمان انجام می‌شود. سنجش شنوایی به موقع از طریق OAE می‌تواند به تشخیص زودهنگام و مداخله سریع برای جلوگیری از تأثیرات منفی کم‌شنوایی بر رشد زبانی کودک کمک کند.

• تست ABR برای ارزیابی شنوایی عمیق تر

تست ABR (Auditory Brainstem Response) یکی از دقیق‌ترین روش‌های شنوایی سنجی برای بررسی عملکرد عصب شنوایی و مسیرهای عصبی آن تا ساقه مغز است. این تست برای نوزادانی که در غربالگری OAE نتیجه غیرطبیعی داشته‌اند، انجام می‌شود تا میزان و نوع کم‌شنوایی آن‌ها مشخص گردد.

در این روش، الکترودهای کوچکی روی سر نوزاد قرار داده شده و صداهایی از طریق هدفون ارسال می‌شود. دستگاه، واکنش عصب شنوایی به این صداها را ثبت کرده و اطلاعات دقیقی درباره میزان ارزیابی شنوایی ارائه می‌دهد.

تست ABR برای نوزادان و کودکانی که قادر به همکاری در تست‌های ادیومتری معمولی نیستند، کاربرد دارد. این آزمایش به‌صورت غیرتهاجمی و در حالت خواب انجام می‌شود تا نتایج دقیق‌تری ارائه گردد. تشخیص زودهنگام کم‌شنوایی از طریق این روش، نقش مهمی در شروع درمان به موقع و جلوگیری از مشکلات گفتاری و ارتباطی دارد.

دلایل و عوامل کاهش شنوایی

شنوایی سنجی نقش مهمی در تشخیص مشکلات شنوایی و تعیین علت کم‌شنوایی دارد. دلایل مختلفی می‌توانند باعث کاهش شنوایی شوند که برخی از آن‌ها مادرزادی و برخی دیگر اکتسابی هستند. تشخیص زودهنگام این عوامل از طریق ارزیابی شنوایی، به انتخاب بهترین روش درمان کمک می‌کند.

کم‌شنوایی مادرزادی

برخی نوزادان با مشکلات شنوایی متولد می‌شوند که می‌تواند ناشی از عوامل ژنتیکی، عفونت‌های دوران بارداری مانند سرخجه یا زایمان زودرس باشد. غربالگری سنجش شنوایی نوزادان برای تشخیص این نوع کم‌شنوایی ضروری است.

کاهش شنوایی ناشی از التهاب گوش میانی

عفونت‌های مکرر گوش میانی، تجمع مایعات در پشت پرده گوش و مشکلات تهویه گوش می‌تواند باعث کاهش شنوایی موقتی یا دائمی شود. در چنین مواردی، انجام ادیومتری و تمپانومتری برای بررسی وضعیت گوش میانی توصیه می‌شود.

کم‌شنوایی مرتبط با افزایش سن

با افزایش سن، سلول‌های مویی داخلی گوش به تدریج تخریب شده و باعث کم‌شنوایی تدریجی می‌شوند. شنوایی سنجی دوره‌ای در سالمندان می‌تواند به تشخیص زودهنگام و استفاده از سمعک برای بهبود کیفیت زندگی کمک کند.

عوامل محیطی و شغلی مؤثر بر کاهش شنوایی

قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض صداهای بلند در محیط‌های کاری مانند کارخانه‌ها، ساخت‌وساز و موسیقی، می‌تواند منجر به کاهش تدریجی شنوایی شود. استفاده از محافظ‌های گوش و انجام ارزیابی شنوایی منظم برای پیشگیری از آسیب‌های شنوایی ضروری است.

درجات کاهش شنوایی و تأثیر آن بر زندگی روزمره

شنوایی سنجی میزان کم‌شنوایی را در سطوح مختلف ارزیابی کرده و بر اساس شدت آن به چهار دسته ملایم، متوسط، شدید و عمیق تقسیم می‌شود. در کم‌شنوایی ملایم، فرد صداهای آرام یا مکالمات در محیط‌های شلوغ را دشوار می‌شنود. در کم‌شنوایی متوسط، فرد بدون سمعک یا وسایل کمک‌شنوایی به سختی مکالمات عادی را متوجه می‌شود. در کم‌شنوایی شدید، تنها صداهای بلند مانند فریاد شنیده می‌شود و فرد به ارتباطات چهره‌به‌چهره و لب‌خوانی نیاز دارد. در کم‌شنوایی عمیق، حتی بلندترین صداها نیز به سختی شنیده می‌شوند و فرد نیاز به کاشت حلزون یا زبان اشاره دارد. کاهش شنوایی بر گفتار، ارتباطات اجتماعی و کیفیت زندگی تأثیر مستقیم دارد. انجام ادیومتری منظم و استفاده از روش‌های درمانی مانند سمعک یا کاشت حلزون می‌تواند کمک‌کننده باشد.

چه زمانی به مرکز شنوایی سنجی مراجعه کنیم؟

اگر با هر یک از نشانه‌های کاهش شنوایی مواجه هستید، مانند مشکل در شنیدن مکالمات، افزایش صدای تلویزیون یا رادیو، یا احساس سرگیجه و وزوز گوش، بهتر است به مرکز شنوایی سنجی مراجعه کنید. به ویژه اگر مشکلات شنوایی شما به تدریج ایجاد شده‌اند یا بعد از یک دوره از دست دادن شنوایی مشاهده می‌شوند، تشخیص زودهنگام می‌تواند تأثیر زیادی در جلوگیری از پیشرفت بیشتر آسیب شنوایی داشته باشد. علاوه بر این، ارزیابی شنوایی دوره‌ای برای سالمندان و افرادی که در معرض نویز زیاد هستند، ضروری است. انجام تست‌های ادیومتری و سنجش شنوایی در این مواقع کمک می‌کند تا درمان مناسب به موقع آغاز شود و از مشکلات ارتباطی و اجتماعی پیشگیری گردد.

نحوه آمادگی برای تست شنوایی سنجی

قبل از مراجعه برای تست شنوایی سنجی، بهتر است از خواب کافی شب قبل از تست برخوردار باشید تا نتایج دقیق‌تری بدست آید. همچنین بهتر است از مصرف داروهایی که ممکن است بر شنوایی تأثیر بگذارند، خودداری کنید یا در صورت لزوم با پزشک خود مشورت کنید. در روز تست، بهتر است از استفاده از لوازم آرایشی در نواحی اطراف گوش و گوشواره‌ها اجتناب کنید، زیرا ممکن است بر عملکرد دستگاه‌ها تأثیر بگذارد. همچنین، پیش از شروع تست باید اطلاعات پزشکی خود را در اختیار متخصص قرار دهید، از جمله هر گونه مشکلات شنوایی قبلی یا آسیب‌های وارده به گوش. انجام شنوایی سنجی در محیطی آرام و بدون مزاحمت به دقت نتیجه‌گیری تست کمک خواهد کرد.

تفسیر نتایج شنوایی سنجی و ادیومتری

بعد از انجام شنوایی سنجی، نتایج معمولاً در قالب ادیوگرام نمایش داده می‌شود. این نمودار نشان‌دهنده میزان شنوایی در فرکانس‌های مختلف است. اگر نتایج در محدوده طبیعی باشند، نشان‌دهنده شنوایی سالم است. در صورتی که نتایج غیرطبیعی باشند، ممکن است نشان‌دهنده مشکلات شنوایی باشد که نیاز به پیگیری و درمان دارند. برای تفسیر نتایج، باید توجه داشت که وجود افت شنوایی در فرکانس‌های خاص، می‌تواند به تشخیص نوع مشکل کمک کند. اگر نتایج نشان‌دهنده کم‌شنوایی باشند، اقدامات بعدی ممکن است شامل استفاده از سمعک، کاشت حلزون یا درمان‌های پزشکی باشد. متخصص ادیومتری می‌تواند شما را در مورد مراحل بعدی راهنمایی کند تا از روش‌های درمانی و توان‌بخشی مناسب بهره‌مند شوید.

روش های درمان و مدیریت کم شنوایی

درمان کم‌شنوایی به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله شدت و نوع کم‌شنوایی، علل ایجاد آن و سن بیمار. روش‌های درمانی ممکن است شامل استفاده از سمعک، دارودرمانی، جراحی، یا حتی استفاده از کاشت حلزون باشند. در ادامه به برخی از این روش‌ها پرداخته می‌شود.

نقش سمعک در بهبود شنوایی

سمعک یکی از ابزارهای اصلی برای درمان کم‌شنوایی است که به تقویت صداهای محیطی کمک می‌کند. این دستگاه‌ها به ویژه برای افرادی که از کم‌شنوایی ملایم تا شدید رنج می‌برند، بسیار مفید هستند. سمعک‌ها در انواع مختلفی عرضه می‌شوند، از جمله سمعک‌های پشت‌گوشی (BTE)، داخل‌گوشی (ITE) و داخل کانال (CIC). هر نوع از این سمعک‌ها کاربرد خاص خود را دارد و بسته به نیاز فرد، میزان کاهش شنوایی و راحتی استفاده انتخاب می‌شوند. برخی سمعک‌ها دارای ویژگی‌های پیشرفته‌ای مانند توانایی کاهش نویز و تنظیم اتوماتیک برای محیط‌های مختلف هستند. این دستگاه‌ها کمک می‌کنند تا فرد بتواند دوباره به راحتی در مکالمات شرکت کند، صداهای محیطی را بشنود و کیفیت زندگی بهتری داشته باشد. استفاده از سمعک نیازمند مشاوره و شنوایی سنجی دقیق برای انتخاب مناسب‌ترین نوع است.

روش‌های درمان بدون سمعک

برای افرادی که قادر به استفاده از سمعک نیستند یا در موارد خاصی از کاهش شنوایی، روش‌های درمانی دیگری وجود دارد. یکی از این روش‌ها دارودرمانی است که در برخی موارد می‌تواند التهاب یا عفونت‌های گوش را درمان کند و از پیشرفت کم‌شنوایی جلوگیری نماید. این درمان به ویژه برای مشکلاتی مانند التهاب گوش میانی کاربرد دارد. در برخی موارد دیگر، ممکن است نیاز به جراحی باشد، مانند جراحی برای اصلاح مشکلات ساختاری گوش میانی، یا در مواردی مانند کم‌شنوایی ناشی از آسیب به حلزون گوش یا اعصاب شنوایی. همچنین، در مواردی که شنوایی به طور دائمی کاهش یافته است، کاشت حلزون می‌تواند یک گزینه درمانی مناسب باشد. علاوه بر این، برخی روش‌های توان‌بخشی مانند استفاده از سنجش شنوایی و مشاوره می‌توانند در بهبود ارتباطات فردی و اجتماعی افراد با کاهش شنوایی کمک کنند.

سخن پایانی و سوالات متداول درباره شنوایی سنجی (ادیومتری)

مراقبت از سلامت شنوایی از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا مشکلات شنوایی می‌توانند تأثیرات زیادی بر کیفیت زندگی، روابط اجتماعی و شغلی فرد داشته باشند. معاینات دوره‌ای شنوایی می‌توانند به تشخیص زودهنگام مشکلات شنوایی کمک کرده و از پیشرفت آسیب‌ها جلوگیری کنند. این معاینات باید به ویژه در گروه‌های در معرض خطر مانند سالمندان، افرادی که در محیط‌های پرصدا کار می‌کنند یا کسانی که سابقه خانوادگی کاهش شنوایی دارند، انجام شوند. علاوه بر این، رعایت برخی توصیه‌های پیشگیرانه می‌تواند از کاهش شنوایی در آینده جلوگیری کند. از جمله این توصیه‌ها می‌توان به استفاده از گوش‌گیر در محیط‌های پر سروصدا، عدم قرار دادن اشیاء در گوش، و اجتناب از استفاده طولانی مدت از هندزفری با حجم بالا اشاره کرد. مراقبت به موقع و آگاهی از سلامت شنوایی می‌تواند به شما کمک کند تا از شنوایی خود به بهترین شکل ممکن محافظت کنید.