نوار گوش

انواع نوار گوش

نوار گوش یکی از ابزارهای تشخیصی مهم در بررسی وضعیت شنوایی است. بسته به سن، شرایط بدنی و نیازهای فرد، انواع مختلفی از این آزمایش وجود دارد.

• نوار گوش در بزرگسالان

بزرگسالان معمولاً در مواردی مانند کاهش شنوایی، وزوز گوش یا مشکلات شنوایی مرتبط با سن، نیاز به نوار گوش دارند. این تست در محیطی آرام انجام می‌شود و فرد باید به صداهای پخش‌شده از طریق هدفون واکنش نشان دهد. نتایج شنوایی سنجی بزرگسالان می‌تواند نشان دهد که کاهش شنوایی ناشی از مشکل در گوش میانی است یا سیستم عصبی شنوایی.

• نوار گوش در کودکان

تست شنوایی سنجی کودکان کمی متفاوت است. چون آن‌ها نمی‌توانند مثل بزرگسالان همکاری کنند، روش‌هایی مثل بازی شنوایی یا استفاده از واکنش‌های غیرارادی به صداها به کار می‌رود. در نوزادان، معمولاً از تست‌های الکتروفیزیولوژیک استفاده می‌شود که بدون نیاز به همکاری کودک، وضعیت شنوایی را بررسی می‌کند.

• نوار گوش در بارداری

برخی زنان باردار به دلایل مختلف، مثل تغییرات هورمونی یا افزایش فشار خون، دچار مشکلات شنوایی موقت می‌شوند. در این موارد، انجام نوار گوش می‌تواند مشخص کند که آیا این مشکلات موقتی هستند یا نیاز به بررسی بیشتری دارند. البته، بسیاری از این تغییرات پس از زایمان برطرف می‌شوند، اما همیشه این‌طور نیست.

کاربرد های نوارگوش

نوار گوش برای سرگیجه

گاهی سرگیجه آن‌قدر ناگهانی و شدید است که انگار زمین زیر پایتان خالی شده. در چنین شرایطی، نوار گوش می‌تواند به تشخیص علت کمک کند. بررسی عملکرد سیستم تعادلی گوش داخلی، مشخص می‌کند که آیا سرگیجه ناشی از مشکلات گوش داخلی است یا دلیل دیگری دارد.

نوار گوش برای وزوز گوش

وزوز گوش گاهی شبیه صدای زنگی مداوم در پس‌زمینه است، چیزی که حتی در سکوت هم دست از سرتان برنمی‌دارد. اما آیا واقعاً گوش شما این صدا را تولید می‌کند؟ تست نوار گوش، میزان حساسیت عصب‌های شنوایی را بررسی کرده و مشخص می‌کند که این صدا ناشی از مشکلات عصبی است یا دلایل دیگری دارد.

نوار گوش برای عفونت گوش

عفونت گوش می‌تواند چیزی فراتر از یک درد ساده باشد—گاهی به کاهش شنوایی موقت منجر می‌شود. با استفاده از نوار گوش، میزان آسیب به گوش میانی بررسی شده و مشخص می‌شود که آیا التهاب، پرده گوش را تحت تأثیر قرار داده یا خیر. این تست، راه را برای انتخاب روش درمانی بهتر هموار می‌کند.

نوار گوش برای عفونت در کودکان

کودکان نمی‌توانند همیشه توضیح دهند که چرا گوششان درد می‌کند یا چرا درست نمی‌شنوند. در اینجا نوار گوش کمک می‌کند تا تشخیص دهیم آیا عفونت گوش موجب افت شنوایی شده است. این تست برای کودکانی که مکرراً دچار عفونت می‌شوند، می‌تواند اطلاعات ارزشمندی به پزشک بدهد تا تصمیم بگیرد آیا نیاز به درمان طولانی‌مدت وجود دارد یا خیر.

نحوه انجام نوار گوش

فرآیند تست ادیومتری

نوار گوش، یا همان تست ادیومتری، روشی است برای ارزیابی میزان شنوایی فرد. این تست در یک محیط کاملاً ساکت انجام می‌شود، جایی که فرد باید با دقت به صداهایی که در فرکانس‌ها و شدت‌های مختلف پخش می‌شوند، گوش دهد. هدف اصلی؟ تشخیص این‌که فرد تا چه حد قادر است اصوات را در سطوح مختلف بشنود. ساده به نظر می‌رسد، اما جزئیاتش مهم‌تر از آن چیزی است که فکر می‌کنید.

سنجش شنوایی از راه هوایی

در این مرحله، از هدفون استفاده می‌شود تا صداها مستقیماً از طریق هوا به گوش برسند. صدایی که ممکن است خیلی آرام باشد، کمی بلندتر شود و بعد ناگهان قطع شود. فرد باید هر بار که صدایی را می‌شنود، پاسخ دهد. این روش بیشتر برای بررسی مشکلات مربوط به گوش خارجی و میانی کاربرد دارد. اگر شنوایی فرد در این بخش ضعیف باشد، ممکن است مشکل از پرده گوش یا استخوان‌های کوچک درون گوش باشد.

سنجش شنوایی از راه استخوانی

اینجا دیگر هدفونی در کار نیست. به‌جای آن، یک لرزاننده‌ی کوچک پشت گوش قرار می‌گیرد که امواج صوتی را مستقیماً به استخوان جمجمه و از آنجا به گوش داخلی می‌فرستد. چرا این کار انجام می‌شود؟ چون اگر شنوایی از این راه طبیعی باشد، ولی از راه هوایی مشکل داشته باشد، می‌توان نتیجه گرفت که مشکل در گوش میانی یا خارجی است، نه داخلی. به عبارتی، این بخش از تست به نوعی پرده از روی علت اصلی ضعف شنوایی برمی‌دارد.

نحوه خواندن و تفسیر نوار گوش

گاهی به نتایج یک تست شنوایی نگاه می‌کنید و از خودتان می‌پرسید: “این همه خط و نقطه روی این کاغذ یعنی چه؟” نوار گوش (ادیوگرام) دقیقاً همان چیزی است که متخصص شنوایی برای سنجش میزان شنوایی شما استفاده می‌کند. اما چطور می‌شود آن را خواند؟

۱. محور افقی: فرکانس‌های صوتی

در امتداد محور افقی، اعداد ۱۲۵، ۲۵۰، ۵۰۰، ۱۰۰۰ هرتز و بالاتر را می‌بینید. این‌ها نشان‌دهنده فرکانس صدا هستند؛ از بم‌ترین (۱۲۵ هرتز) تا زیرترین (۸۰۰۰ هرتز). هرچه به سمت راست بروید، صداها زیرتر می‌شوند.

۲. محور عمودی: شدت صدا

این قسمت نشان می‌دهد که برای شنیدن هر فرکانس، چه میزان بلندی صدا لازم است. مقیاس دسی‌بل (dB HL) را داریم که از ۰ (خیلی آرام) تا ۱۲۰ (خیلی بلند) متغیر است. هرچه علامت‌ها پایین‌تر باشند، افت شنوایی شدیدتر است.

نمادهای روی ادیوگرام و معانی آن‌ها

علامت “X” و “O”: این دو علامت ساده ولی مهم‌اند. “X” نشان‌دهنده‌ی میزان شنوایی گوش چپ است، در حالی که “O” برای گوش راست استفاده می‌شود. معمولاً روی یک نمودار که فرکانس‌ها را در برابر شدت صدا نشان می‌دهد، ظاهر می‌شوند.

علامت “>” و “<“: اگر این‌ها را روی نمودار دیدید، یعنی تست هدایت استخوانی انجام شده است. “>” برای گوش چپ و “<” برای گوش راست استفاده می‌شود. این روش کمک می‌کند بفهمیم مشکل شنوایی از کجاست؛ گوش خارجی و میانی یا مستقیماً از گوش داخلی.

علامت “]” و “[“: این‌ها کمی دقیق‌ترند. وقتی این علامت‌ها روی ادیوگرام بیایند، یعنی تست هدایت استخوانی با مسدودسازی انجام شده است. یعنی هدفون روی گوش گذاشته شده تا تاثیر صداهای خارجی حذف شود. چرا؟ تا مشخص شود گوش داخلی چقدر مستقل عمل می‌کند.

انواع کم شنوایی در نوار گوش

وقتی صحبت از نوار گوش می‌شود، نتایج آن می‌توانند نشان دهند که شنوایی فرد در چه وضعیتی است. کم‌شنوایی؟ بله، اما چه نوعی؟ همه کم‌شنوایی‌ها یکسان نیستند. نوار گوش به ما می‌گوید که مشکل از کجاست.

• کم شنوایی رسانا

این نوع کم‌شنوایی معمولاً نتیجه یک مانع فیزیکی در مسیر انتقال صداست. پرده گوش؟ شاید آسیب دیده باشد. استخوان‌های کوچک گوش؟ ممکن است خوب حرکت نکنند. موم گوش؟ گاهی بیش از حد جمع می‌شود و صدا را خفه می‌کند. در نوار گوش، افت شنوایی در فرکانس‌های پایین بیشتر دیده می‌شود، اما در بیشتر موارد، راه‌حلی وجود دارد—مثلاً دارو، جراحی، یا حتی یک شست‌وشوی ساده گوش.

• کم شنوایی حسی-عصبی

کمی پیچیده‌تر است. اینجا دیگر بحث انتقال صدا نیست، بلکه مشکل در خود عصب شنوایی یا سلول‌های مویی گوش داخلی است. پیرگوشی؟ متداول‌ترین دلیلش است. قرار گرفتن در معرض صداهای بلند؟ این هم یکی از عوامل اصلی است. در نوار گوش، افت شنوایی معمولاً در فرکانس‌های بالا شدیدتر است. درمان؟ تجویز سمعک می‌تواند کمک کند، اما گاهی آسیب دائمی است.

• اختلال طیف نوروپاتی شنوایی

عجیب اما واقعی—وقتی سلول‌های شنوایی صدا را دریافت می‌کنند اما عصب شنوایی پیام‌ها را درست نمی‌فرستد. نوار گوش معمولاً نامتعارف به نظر می‌رسد. فرد می‌تواند صداها را بشنود، اما درک گفتار؟ انگار صداها گم می‌شوند. درمان مشخصی ندارد، اما کاشت حلزون گاهی می‌تواند کمک کند.

گاهی یک نوار گوش می‌تواند خیلی چیزها بگوید. فقط کافی است که درست تفسیر شود.

مفهوم علامت‌های نوار گوش و درجات شنوایی

نوار گوش؟ بله، همان نمودار پیچیده‌ای که شاید در نگاه اول کمی گیج‌کننده به نظر برسد. اما در واقع، این یکی از دقیق‌ترین راه‌ها برای تشخیص نوع و میزان کم‌شنوایی است. حالا چطور؟ بیایید قدم‌به‌قدم جلو برویم.

نوع کم‌شنوایی

کم‌شنوایی همیشه یکسان نیست. ممکن است انتقالی باشد، یعنی مشکل در گوش خارجی یا میانی باشد. یا شاید حسی‌عصبی، که بیشتر به اختلالات گوش داخلی یا عصب شنوایی مربوط می‌شود. ترکیبی از هر دو هم ممکن است، که به آن کم‌شنوایی مختلط می‌گویند.

شدت کاهش شنوایی

تصور کنید که صدای معمولی یک مکالمه در حدود ۶۰ دسی‌بل باشد. حالا اگر فردی فقط صداهای بالای ۸۰ دسی‌بل را بشنود، یعنی کم‌شنوایی شدید دارد. درجات مختلفی از کم‌شنوایی وجود دارد: خفیف، متوسط، شدید و عمیق.

شیب کاهش شنوایی

بعضی افراد فرکانس‌های پایین را بهتر می‌شنوند، اما در شنیدن صداهای زیر مشکل دارند. در نوار گوش، این به شکل یک شیب مشخص می‌شود: ملایم، تند یا حتی ناگهانی.

مقایسه شنوایی دو گوش

آیا هر دو گوش به یک اندازه تحت تأثیر قرار گرفته‌اند؟ نه همیشه. اگر تفاوت زیادی بین گوش‌ها باشد، ممکن است نشانه‌ای از مشکلات عصبی باشد. و اگر کاهش شنوایی فقط در یک گوش باشد، ماجرا می‌تواند پیچیده‌تر شود.

گاهی این نمودارها چیزی بیشتر از یک خط منحنی ساده هستند؛ یک داستان دارند، داستان شنوایی هر فرد.

آمادگی و مراقبت های بعد از نوار گوش

آمادگی قبل از انجام نوار گوش

 نوار گوش یا ادیومتری، تستی است که برای ارزیابی شنوایی انجام می‌شود. شاید فکر کنید که نیازی به آماده‌سازی خاصی ندارد، اما چند نکته کوچک می‌تواند دقت نتایج را بیشتر کند.

اول از همه، بهتر است حداقل ۲۴ ساعت قبل از تست در محیط‌های خیلی شلوغ و پر سر و صدا قرار نگیرید—مثلاً کنسرت، کارگاه‌های صنعتی، یا حتی ترافیک سنگین با بوق‌های ممتد. این کار به گوش‌های شما زمان می‌دهد تا به حالت طبیعی برگردند. اگر سرماخورده‌اید یا دچار گرفتگی بینی و گوش هستید، ممکن است نتیجه تست کمی تغییر کند، پس در صورت امکان، انجام تست را به زمان دیگری موکول کنید.

همچنین، بهتر است قبل از تست از گوش‌پاک‌کن یا هر وسیله‌ای برای تمیز کردن گوش استفاده نکنید، چرا که گاهی باعث فشرده شدن جرم گوش و ایجاد اختلال در نتیجه می‌شود.

در نهایت، اگر از سمعک یا هر وسیله کمک‌شنوایی استفاده می‌کنید، حتماً آن را همراه داشته باشید و به متخصص اطلاع دهید.

مراقبت های پس از تست نوار گوش

 بعد از انجام نوار گوش، معمولاً نیازی به مراقبت خاصی نیست، اما گاهی ممکن است کمی احساس فشار یا خستگی در گوش‌ها داشته باشید، مخصوصاً اگر تست طولانی بوده باشد یا در محیطی کاملاً بی‌صدا انجام شده باشد. اگر در طول تست صداهای بلند یا نویزهای خاصی شنیدید، نگران نباشید—این کاملاً طبیعی است و گوش‌ها بعد از مدتی دوباره به وضعیت عادی برمی‌گردند.

در صورتی که بعد از تست احساس گرفتگی یا تغییر در شنوایی داشتید، چند دقیقه به گوش‌های خود استراحت دهید و در محیط‌های آرام بمانید. همچنین، اگر نتایج تست نشان داد که مشکل شنوایی دارید، وحشت نکنید! بهتر است ابتدا با متخصص درباره گزینه‌های درمانی یا راهکارهای موجود صحبت کنید.

هزینه و محل انجام نوار گوش

قیمت نوار گوش در کلینیک‌ها و بیمارستان ها

هزینه انجام تست نوار گوش (ادیومتری) بسته به محل انجام آن متفاوت است. در کلینیک‌های خصوصی، قیمت این تست معمولاً بین ۱۵۰ تا ۴۰۰ هزار تومان متغیر است، البته برخی مراکز تخصصی‌تر ممکن است هزینه بیشتری دریافت کنند. در بیمارستان‌های دولتی، تعرفه‌ها معمولاً کمتر است، گاهی حتی زیر ۱۰۰ هزار تومان، ولی نوبت‌دهی ممکن است طولانی‌تر باشد. بیمه‌های درمانی هم در برخی موارد بخشی از این هزینه را پوشش می‌دهند، اما این‌که دقیقاً چقدر از هزینه را تقبل کنند، بستگی به نوع بیمه و شرایط مرکز دارد.

در بعضی از کلینیک‌ها، تست‌های تکمیلی مانند تمپانومتری نیز همراه با ادیومتری انجام می‌شود که هزینه را افزایش می‌دهد. اگر برای تست شنوایی کودکان مراجعه کنید، ممکن است به تجهیزات خاص نیاز باشد که هزینه را بیشتر کند. نکته‌ای که شاید به آن فکر نکرده باشید: گاهی قیمت کمتر به معنای کیفیت پایین‌تر نیست، اما همیشه بهتر است قبل از انجام تست، درباره دقت دستگاه‌ها و تجربه ادیولوژیست تحقیق کنید.

بهترین مراکز انجام تست نوار گوش

اینکه “بهترین” مرکز کجاست، بستگی دارد به اینکه دقیقاً دنبال چه چیزی هستید. اگر هزینه برایتان مهم‌تر از سرعت انجام تست باشد، بیمارستان‌های دولتی گزینه‌ی خوبی هستند، هرچند که معمولاً باید کمی صبور باشید. اما اگر ترجیح می‌دهید بدون معطلی تست بدهید و جواب دقیق‌تری بگیرید، کلینیک‌های خصوصی معتبر یا مراکز شنوایی‌سنجی تخصصی را در نظر بگیرید.

برخی از مراکز شناخته‌شده، دستگاه‌های جدیدتری دارند که دقت تست را بالاتر می‌برد. مثلاً اگر کاهش شنوایی خفیفی دارید که ممکن است در تست‌های معمولی مشخص نشود، این مراکز می‌توانند تشخیص دقیق‌تری ارائه دهند. در شهرهای بزرگ، مراکزی مانند کلینیک‌های شنوایی‌سنجی وابسته به دانشگاه‌های علوم پزشکی معمولاً امکانات بهتری دارند.

و یک نکته‌ی دیگر: بعضی کلینیک‌ها مشاوره‌ی رایگان قبل از انجام تست ارائه می‌دهند. اگر هنوز مطمئن نیستید که اصلاً به این تست نیاز دارید یا نه، این مراکز شاید انتخاب بهتری باشند.

نتیجه گیری

نوار گوش؟ شاید به نظر ساده بیاید. یک نوار کوچک که دور گوش قرار می‌گیرد و کارش تمام است. اما نه، واقعیت کمی پیچیده‌تر از این حرف‌هاست. انتخاب درست آن می‌تواند تفاوتی جدی در راحتی و عملکرد ایجاد کند. بعضی‌ها دنبال سبک‌ترین مدل ممکن‌اند، بعضی‌ها دنبال دوام بیشتر. در نهایت، مهم این است که چیزی پیدا کنید که با گوش شما سازگار باشد—نه خیلی سفت که آزاردهنده شود، نه آن‌قدر نرم که کارایی‌اش را از دست بدهد. راستش، گاهی تنها راه، امتحان کردن چند مدل مختلف است.